Muốn đăng ký thường trú tại Hà Nội khi ở trọ, cần đáp ứng điều kiện gì?
Luật cư trú 2020 ghi nhận công dân Việt Nam có quyền tự do cư trú trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tuy nhiên, để bảo đảm các mục đích và yêu cầu quản lý cũng như nhiệm vụ xây dựng, củng cố quốc phòng, an ninh, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội thì khi tiến hành đăng ký thường trú tại các thành phố trực thuộc trung ương, người dân cần tuân thủ một số nguyên tắc nhất định, đặc biệt là việc đăng ký trên địa bàn Thành phố Hà Nội. Sau đây là một số điểm cần lưu ý..
1. Điều kiện đăng ký thường trú tại Hà Nội khi ở trọ
Căn cứ khoản 3 Điều 20 Luật cư trú 2020, người thuê nhà, ỏ trọ mới cần đáp ứng những điều kiện bắt buộc để được đăng ký thường trú tại Hà Nội, cụ thể như sau:
“Điều 20. Điều kiện đăng ký thường trú
…3. Trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, công dân được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ khi đáp ứng các điều kiện sau đây:
a) Được chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đồng ý cho đăng ký thường trú tại địa điểm thuê, mượn, ở nhờ và được chủ hộ đồng ý nếu đăng ký thường trú vào cùng hộ gia đình đó;
b) Bảo đảm điều kiện về diện tích nhà ở tối thiểu do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định nhưng không thấp hơn 08 m2 sàn/ người”.
Theo đó, quy định về diện tích nhà ở tối thiểu tại Hà Nội được xác định tại Điều 2 của Nghị quyết 10/2023/NQ-HĐND Thành phố Hà Nội như sau:
“Điều 2. Quy định diện tích nhà ở tối thiểu khi giải quyết đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ tại thành phố Hà Nội:
– Đối với khu vực ngoại thành là 8m2/sàn/người;
– Đối với khu vực nội thành là 15m2/sàn/người;
– Diện tích nhà ở tối thiểu tại quy định này là diện tích được tính theo m2 sàn nhà cho một người thuê, mượn, ở nhờ.”
2. Quy định pháp luật về hồ sơ đăng ký thường trú tại Hà Nội khi ở trọ
Căn cứ khoản 3 Điều 21 Luật Cư trú 2020 quy định về hồ sơ đăng ký thường trú với người ở trọ như sau:
“Điều 21. Hồ sơ đăng ký thường trú
…3. Hồ sơ đăng ký thường trú đối với người quy định tại khoản 3 Điều 20 của Luật này bao gồm:
a) Tờ khai thay đổi thông tin cư trú, trong đó ghi rõ ý kiến đồng ý cho đăng ký thường trú của chủ hộ, chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp được cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ hoặc người được ủy quyền, trừ trường hợp đã có ý kiến đồng ý bằng văn bản;
b) Hợp đồng cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ hoặc văn bản về việc cho mượn, cho ở nhờ chỗ ở hợp pháp đã được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật;
c) Giấy tờ, tài liệu chứng minh đủ diện tích nhà ở để đăng ký thường trú theo quy định.
Như vậy, người đi thuê nhà, ở trọ phải có đầy đủ giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp như: hợp đồng thuê nhà hợp pháp, còn hiệu lực với chủ nhà hoặc được cơ quan, tổ chức, cá nhân cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ cùng các giấy tờ, tài liệu chứng minh khác có liên quan theo quy định pháp luật để được đăng ký thường trú tại Hà Nội.
Ngoài ra, trường hợp người đăng ký thường trú là người chưa thành niên thì trong tờ khai thay đổi thông tin cư trú phải ghi rõ ý kiến đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ, trừ trường hợp đã có ý kiến đồng ý bằng văn bản. Trường hợp người đăng ký thường trú là người Việt Nam định cư ở nước ngoài còn quốc tịch Việt Nam thì trong hồ sơ đăng ký thường trú phải có hộ chiếu Việt Nam còn giá trị sử dụng; nếu không có hộ chiếu Việt Nam còn giá trị sử dụng thì phải có giấy tờ, tài liệu khác chứng minh có quốc tịch Việt Nam và văn bản đồng ý cho giải quyết thường trú của cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh của Bộ Công an.
3. Quy định pháp luật về thủ tục đăng ký thường trú với người ở trọ tại Hà Nội
Căn cứ Điều 22 Luật Cư trú 2020 quy định về thủ tục đăng ký thường trú như sau:
“Điều 22. Thủ tục đăng ký thường trú
1. Người đăng ký thường trú nộp hồ sơ đăng ký thường trú đến cơ quan đăng ký cư trú nơi mình cư trú.
2. Khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký thường trú, cơ quan đăng ký cư trú kiểm tra và cấp phiếu tiếp nhận hồ sơ cho người đăng ký; trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ thì hướng dẫn người đăng ký bổ sung hồ sơ.
3. Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thẩm định, cập nhật thông tin về nơi thường trú mới của người đăng ký vào Cơ sở dữ liệu về cư trú và thông báo cho người đăng ký về việc đã cập nhật thông tin đăng ký thường trú; trường hợp từ chối đăng ký thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
4. Người đã đăng ký thường trú mà chuyển đến chỗ ở hợp pháp khác và đủ điều kiện đăng ký thường trú thì có trách nhiệm đăng ký thường trú tại nơi ở mới theo quy định của Luật này trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày đủ điều kiện đăng ký.”
Như vậy, theo quy định pháp luật, người ở trọ có thể thực hiện đăng ký thường trú tại Hà Nội bằng các cách nộp hồ sơ trực tuyến qua các cổng cung cấp dịch vụ công trực tuyến như: Cổng dịch vụ công quốc gia; Cổng dịch vụ công Bộ Công an; Cổng dịch vụ công quản lý cư trú. Ngoài ra, căn cứ theo Điều 23 của Luật này, địa điểm đăng ký thường trú mới phải đáp ứng những điều kiện nhất định như sau:
“Điều 23. Địa điểm không được đăng ký thường trú mới:
1. Chỗ ở nằm trong địa điểm cấm, khu vực cấm xây dựng hoặc lấn, chiếm hành lang bảo vệ quốc phòng, an ninh, giao thông, thủy lợi, đê điều, năng lượng, mốc giới bảo vệ công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử – văn hóa đã được xếp hạng, khu vực đã được cảnh báo về nguy cơ lở đất, lũ quét, lũ ống và khu vực bảo vệ công trình khác theo quy định của pháp luật.
2. Chỗ ở mà toàn bộ diện tích nhà ở nằm trên đất lấn, chiếm trái phép hoặc chỗ ở xây dựng trên diện tích đất không đủ điều kiện xây dựng theo quy định của pháp luật.
3. Chỗ ở đã có quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; chỗ ở là nhà ở mà một phần hoặc toàn bộ diện tích nhà ở đang có tranh chấp, khiếu nại liên quan đến quyền sở hữu, quyền sử dụng nhưng chưa được giải quyết theo quy định của pháp luật.
4. Chỗ ở bị tịch thu theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; phương tiện được dùng làm nơi đăng ký thường trú đã bị xóa đăng ký phương tiện hoặc không có giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật.
5. Chỗ ở là nhà ở đã có quyết định phá dỡ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.”
Quy định về đăng ký thường trú tại Hà Nội khi ở trọ đã được đổi mới theo hướng tạo điều kiện thuận lợi, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giúp người dân dễ dàng tiếp cận quyền lợi an sinh xã hội tại nơi sinh sống. Cụ thể, dựa trên Luật Cư trú 2020 và các văn bản hướng dẫn, điều kiện cốt lõi để đăng ký thường trú chỉ còn là có chỗ ở hợp pháp (bao gồm cả nhà thuê, mượn, ở nhờ) và được chủ sở hữu chỗ ở đồng ý bằng văn bản. Đồng thời, những quy định mới cũng góp phần đẩy nhanh quá trình giải quyết thủ tục, tiết kiệm thời gian và công sức cho người dân khi có thể thực hiện nộp hồ sơ trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc trực tiếp tại Công an cấp xã, tùy theo nhu cầu của người dân.
