Khung hình phạt đối với tội chống người thi hành công vụ qua vụ án điều khiển xe bán tải tông CSGT
Vụ việc một nam thanh niên tên là N.V.H.N (sinh năm 2005, trú tại Tây Ninh) có hành vi điều khiển xe bán tải gắn biển giả tông vào mô tô đặc chủng và hất một chiến sĩ Cảnh sát giao thông (CSGT) suýt ngã khi bị kiểm tra tại Tây Ninh đã gây xôn xao dư luận. Hành vi này không chỉ thể hiện thái độ xem thường pháp luật mà còn xâm phạm đến hoạt động công vụ và sự an toàn của người thi hành công vụ.
Căn cứ vào thông tin vụ việc, hành vi của N.V.H.N có dấu hiệu cấu thành của Tội Chống người thi hành công vụ được quy định tại Điều 330 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
1. Phân tích hành vi cấu thành tội phạm
Chủ thể: Căn cứ Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Chủ thể của tội chống người thi hành công vụ là người từ đủ 16 tuổi, có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đã thực hiện hành vi phạm tội.
Khách thể: Hành vi xâm phạm đến việc thực hiện nhiệm vụ của những người đang thi hành công vụ và thông qua đó xâm phạm đến hoạt động của nhà nước về quản lý hành chính trong lĩnh vực thi hành nhiệm vụ công. Người đang thi hành công vụ phải là người thi hành một công vụ hợp pháp, mọi thủ tục, trình tự thi hành phải bảo đảm đúng pháp luật. Đối chiếu với vụ việc ở đây là hoạt động kiểm tra, kiểm soát giao thông của CSGT).
Mặt khách quan: N.V.H.N đã có hành vi nguy hiểm (điều khiển xe ô tô tông vào xe đặc chủng, hất văng CSGT) nhằm cản trở việc CSGT thực hiện nhiệm vụ theo quy định pháp luật (ra hiệu lệnh dừng xe để kiểm tra hành chính). Hành vi này thể hiện rõ sự chống đối quyết liệt và có tính nguy hiểm cao.
Mặt chủ quan: Mặt chủ quan của tội chống người thi hành công vụ là người phạm tội thực hiện bởi lỗi cố ý trực tiếp. N.V.H.N biết rõ CSGT đang thực hiện nhiệm vụ hợp pháp và biết hành vi điều khiển xe tông vào họ là nguy hiểm, nhưng vẫn thực hiện nhằm mục đích tẩu thoát và cản trở việc kiểm tra.
Như vậy, hành vi của N.V.H.N đã đủ cấu thành của tội Chống người thi hành công vụ, hồ sơ vụ việc đã được chuyển cho Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tây Ninh. Hiện đối tượng N.V.H.N bị đang tạm giữ hình sự để phục vụ điều tra về hành vi “chống người thi hành công vụ”.
2. Khung Hình Phạt Áp Dụng (Điều 330 BLHS)
Điều 330 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định hai khung hình phạt chính như sau:
“1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ thực hiện công vụ của họ hoặc ép buộc họ thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội;
d) Gây thiệt hại về tài sản 50.000.000 đồng trở lên;
đ) Tái phạm nguy hiểm.”
* Phân tích áp dụng khung tăng nặng:
Căn cứ vào thông tin vụ án, cơ quan điều tra cần xác định các yếu tố sau:
Thiệt hại về tài sản: Nếu thiệt hại gây ra đối với mô tô đặc chủng (và các tài sản khác, nếu có) được định giá từ 50.000.000 đồng trở lên, N.V.H.N sẽ bị xử lý theo Khoản 2 Điều 330 với khung hình phạt tối thiểu là 02 năm tù và tối đa là 07 năm tù. Bên cạnh đó là các tình tiết tăng nặng khác cũng sẽ được xem xét.
* Tình tiết tăng nặng/giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
– Tăng nặng: Hành vi chống đối đến cùng, bỏ trốn, gây thiệt hại về tài sản, hay có yếu tố phạm tội đối với người đang thi hành công vụ (có thể coi là hành vi côn đồ – một tình tiết tăng nặng chung).
– Giảm nhẹ: Việc thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, bồi thường thiệt hại (nếu có), hoặc các yếu tố về nhân thân như phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng (nếu được đánh giá) sẽ được Tòa án xem xét.
* Các tình tiết pháp lý cần xem xét thêm
Ngoài tội danh chính, quá trình điều tra cần làm rõ các yếu tố sau để xác định mức án:
– Không có giấy phép lái xe: Đây là vi phạm hành chính, nhưng có thể được xem là tình tiết để đánh giá mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội hình sự.
– Sử dụng biển số giả: Đây cũng là vi phạm hành chính, cũng có thể được xem là tình tiết để đánh giá mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội hình sự..
Như vậy, hành vi dùng phương tiện giao thông để chống trả và cản trở lực lượng CSGT là đặc biệt nguy hiểm. Trong vụ án này, N.V.H.N có khả năng cao sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Khoản 1 Điều 330 BLHS với mức án tù từ 06 tháng đến 03 năm. Nếu thiệt hại tài sản đủ lớn (từ 50 triệu đồng trở lên), mức án sẽ bị đẩy lên khung tăng nặng, đối diện với mức án tối đa 07 năm tù.
